Tip van de wetenschap voor wereldburgers die groen gedrag bij anderen willen stimuleren: ga niet overtuigen of informeren, maar nudge. Dat is het advies van hoogleraar gezondheidspsychologie Denise de Ridder van de Universiteit van Utrecht. Nudgen is letterlijk een zetje geven. ‘Zacht paternalisme’ van gewone mensen onder elkaar. De Ridder sprak in 2014 op het Studium Generale ‘The next generation’, en haar visie is nog steeds interessant.
Denise de Ridder
Compensatie Dachten we tot voor kort nog dat we de wereld om ons heen met informatie of overtuiging konden aansporen tot ander gedrag – mevrouw de Ridder helpt ons uit de droom: overtuigen kost veel energie en het leidt vaak tot compensatie. Wie een hybride auto aanschaft gaat meer kilometers maken, de zuinige ledlamp blijft langer aan. En zet vooral niet ‘gezond’ op de verpakking, want dan gaan mensen meer van zo’n product eten, blijkt uit onderzoek. Niet eens uit dwarsigheid of kwade wil, maar vanuit de gedachte dat men al bewust bezig is, dus dan kan een schepje erbovenop ook wel.
Kuddeschaap
Wat zijn goede voorbeelden van nudgen? Niet die blikvangers voor zwerfvuil waar iedereen zijn blikjes naast gooit, zegt De Ridder, maar groene voetstappen op het trottoir die naar een prullenbak leiden. Vraag hotelgasten niet het milieu te sparen door hun handdoek vaker te gebruiken, maar benadruk dat de gasten ‘die eerder deze kamer gebruikten, dat ook deden’. Want social proof is een aansporing die werkt: als anderen het doen, doe jij eerder mee. Kuddeschapen dat we zijn! Overigens: de website van Nudge heeft dat zachte paternalisme tot doel verheven: op dit moment stimuleren 38.000 nudgers elkaar in duurzaam gedrag met goede ideeën, voorbeelden en burgerinitiatieven. De gewone sterveling heeft dan wel niet niet de mogelijkheid om de wereld te vergroenen via wetgeving of een kostbare campagne, maar komt wel vrienden, collega’s en familie tegen die met de juiste por in de rug misschien ook wel mee wil doen. Want ook al vinden veel mensen groen gedrag moeilijk, goede bedoelingen zijn er genoeg.
De presentatie over groen gedrag van Denise de Ridder is hier integraal te bekijken.
